Tuyệt đối không dịch sai 5S theo cách hiện nay: “Sàng lọc – Sắp xếp – Sạch sẽ – Săn sóc – Sẵn sàng”

Trong nhiều tài liệu tại Việt Nam, đặc biệt ở các lớp tập huấn hoặc slide phổ biến tại bệnh viện, cụm từ 5S thường bị diễn giải sai lệch thành:

Sàng lọc – Sắp xếp – ~~Sạch sẽ – Săn sóc – Sẵn sàng~~

Nghe qua có vẻ thuận tai và dễ nhớ, nhưng trên thực tế đây là cách dịch sai bản chất, lệch khỏi triết lý nguyên bản của 5S – khiến việc triển khai trở nên hời hợt, lệch hướng và khó duy trì.

1. Vì sao cách dịch này sai?

Sai lệch	Lý do
Sạch sẽ (thay cho Shine)	“Sạch sẽ” là trạng thái, còn Shine là hành động chủ động vệ sinh và kiểm tra phát hiện bất thường. Nếu hiểu sai, nhân viên nghĩ chỉ cần giao cho hộ lý lau chùi là đủ, bỏ qua yếu tố kiểm tra, phát hiện lỗi sớm – vốn là phần tinh túy nhất của S3.
Săn sóc (thay cho Standardize)	Đây là sai hoàn toàn về khái niệm. Standardize nghĩa là “chuẩn hóa, tạo quy chuẩn đồng nhất”, hoàn toàn không liên quan đến việc săn sóc (hiểu nhầm chăm sóc người bệnh hay việc chăm nom khác).
Sẵn sàng (thay cho Sustain)	Sustain mang nghĩa sâu sắc về văn hóa duy trì, kỷ luật tự giác và cải tiến liên tục. “Sẵn sàng” là một thái độ tức thời, không thể hiện sự duy trì có hệ thống.

2. Hậu quả của việc dịch sai

Nhân viên không hiểu đúng vai trò của từng bước 5S, dẫn đến làm sai hoặc làm hình thức.
Không phân biệt được đâu là thao tác, đâu là hệ thống tư duy, dẫn tới không có khả năng duy trì lâu dài.
Khó tích hợp vào các hệ thống quản lý chất lượng khác như Lean, Kaizen, ISO hay tiêu chí 6858.
Mất cơ hội cải tiến, vì hiểu sai sẽ làm sai và không đạt được bản chất sâu sắc mà 5S mang lại.

3. Cách dịch đúng theo tinh thần quản trị chất lượng

Chúng tôi khuyến nghị sử dụng nhất quán cách diễn giải 5S như sau:

Nhật ngữ	Phiên âm	Dịch chuẩn	Diễn giải đúng bản chất
整理	Seiri	Sàng lọc (Sort)	Phân loại và loại bỏ những thứ không cần thiết
整頓	Seiton	Sắp xếp (Set in order)	Bố trí khoa học, định vị trực quan
清掃	Seiso	Kiểm tra, vệ sinh (Shine)	Vệ sinh chủ động, kết hợp kiểm tra, phát hiện bất thường
清潔	Seiketsu	Chuẩn hóa (Standardize)	Tạo quy chuẩn thống nhất, duy trì kết quả tốt
躾	Shitsuke	Duy trì (Sustain)	Kỷ luật tự giác, duy trì và cải tiến liên tục

5S là một công cụ đơn giản nhưng có sức mạnh sâu sắc – chỉ khi hiểu đúng, làm đúng và duy trì đúng. Việc dịch sai, dù vô tình hay vì dễ nhớ, đều làm mất đi giá trị cốt lõi của 5S và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả cải tiến chất lượng tại bệnh viện.

Triển khai 5S là cải tiến hệ thống – không phải sáng tác ngôn từ cho dễ thuộc.