1. Nguồn gốc của 5S
Phương pháp 5S ra đời tại Nhật Bản từ những năm 1950, được hệ thống hóa và áp dụng sâu rộng trong ngành công nghiệp, đặc biệt là trong hệ thống sản xuất của Toyota. 5S không chỉ đơn thuần là một kỹ thuật sắp xếp nơi làm việc, mà là một triết lý quản trị dựa trên sự ngăn nắp, kỷ luật và cải tiến liên tục. Từ đó, 5S được xem như nền tảng quan trọng nhất của quản trị tinh gọn (Lean Management).
2. 5 chữ S – ý nghĩa và cách hiểu đúng
| Nhật ngữ | Phiên âm | Thuật ngữ chính thức | Giải nghĩa quản trị y tế |
|---|---|---|---|
| 整理 | Seiri | Sàng lọc (Sort) | Phân loại và loại bỏ những thứ không cần thiết ra khỏi nơi làm việc |
| 整頓 | Seiton | Sắp xếp (Set in order) | Sắp xếp khoa học để mọi thứ “tìm là thấy, thấy là dùng được” |
| 清掃 | Seiso | Kiểm tra, vệ sinh (Shine) | Vệ sinh chủ động để phát hiện sớm bất thường, hư hỏng, mất an toàn |
| 清潔 | Seiketsu | Chuẩn hóa (Standardize) | Chuẩn hóa phương pháp làm việc tốt để duy trì ổn định |
| 躾 | Shitsuke | Duy trì (Sustain) | Tạo thói quen, kỷ luật tự giác và văn hóa cải tiến liên tục |
Mỗi chữ S không chỉ là một hành động, mà là một trạng thái vận hành lý tưởng cần được duy trì hằng ngày, mọi lúc, mọi nơi.
3. Vì sao bệnh viện cần 5S?
Trong môi trường y tế – nơi ranh giới giữa an toàn và nguy hiểm rất mong manh – 5S đóng vai trò thiết yếu ở cả ba khía cạnh:
An toàn người bệnh và nhân viên y tế: Hạn chế sai sót, giảm nguy cơ té ngã, nhiễm khuẩn, hoặc nhầm lẫn trong sử dụng thuốc, thiết bị, hồ sơ.
Hiệu quả công việc: Giảm thời gian tìm kiếm, tránh thao tác thừa, tối ưu hóa dòng công việc và chuẩn bị sẵn sàng cho các tình huống khẩn cấp.
Văn hóa tổ chức tích cực: Môi trường sạch đẹp, trực quan, giúp nhân viên y tế làm việc với tâm thế chủ động và tự hào.
4. Tác động của 5S đến cải tiến chất lượng
5S không chỉ giúp gọn gàng hóa bệnh viện mà còn đóng vai trò như "đòn bẩy đầu tiên" trong cải tiến chất lượng toàn diện. Cụ thể:
Là bước đệm cho triển khai Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện, Lean, ISO 9001, JCI, Kaizen...
Là yêu cầu nền tảng để đạt tiêu chí A3.2 trong Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam.
Là công cụ đơn giản nhất để thay đổi hành vi của nhân viên – từ bị động sang chủ động, từ đối phó sang cải tiến.
5. Một số hiểu lầm phổ biến về 5S
| Hiểu sai | Bản chất thật |
|---|---|
| 5S là phong trào tổng vệ sinh | 5S là một hệ thống quản lý và duy trì không gian làm việc tiêu chuẩn |
| 5S là nhiệm vụ của lao công hoặc điều dưỡng | 5S là trách nhiệm của mọi vị trí công việc trong bệnh viện |
| 5S chỉ làm ở khoa hành chính, kho, hậu cần | 5S đặc biệt cần thiết tại khoa lâm sàng, phòng thủ thuật, buồng bệnh |
| 5S làm 1 lần là xong | 5S là một quy trình lặp lại, cải tiến liên tục |
6. 5S trong bệnh viện không phải là phiên bản công nghiệp hóa
Việc áp dụng 5S trong bệnh viện đòi hỏi tùy chỉnh theo đặc thù y tế: không gian hẹp, bệnh nhân đông, quy trình phức tạp, đa đối tượng (bác sĩ – điều dưỡng – hộ lý – kỹ thuật viên – hành chính…). Bởi vậy, triển khai 5S trong bệnh viện không thể rập khuôn theo mô hình sản xuất, mà cần:
Cam kết từ lãnh đạo,
Phân vai cụ thể,
Hướng dẫn đơn giản, dễ làm theo,
Theo dõi sát sao, đánh giá định kỳ,
Và trên hết là tạo được văn hóa tự giác trong toàn viện.
5S là công cụ cải tiến đơn giản, hiệu quả và kinh tế nhất mà bệnh viện nào cũng có thể áp dụng – dù là tuyến huyện hay tuyến trung ương. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không nằm ở kỹ thuật triển khai, mà nằm ở tư duy quản trị đúng và sự kiên định trong duy trì.
Nếu triển khai đúng, 5S không chỉ làm thay đổi nơi làm việc – mà còn làm thay đổi chính con người bên trong tổ chức.
- Đăng nhập để gửi ý kiến
